Κάθε φραγμός έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί ως μέσο υπεράσπισης και παράλληλα εμπεριέχει την έννοια του περιορισμού. Η ανάγκη να υψωθεί ένα έρκος έχει σκοπό την προστασία από εξωτερικές απειλές αλλά συχνά αντιμετωπίζει και τις εσωτερικές καθώς τις περικλείει σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον. Απομονώνει, ενώ ορίζει, μια μορφή καταστολής η οποία εκφράζεται είτε με τη δημιουργία όρων και κανόνων, είτε ακολουθείται ως θεραπευτική αγωγή. Και στις δυο περιπτώσεις αφορά έναν οργανισμό, είτε πρόκειται για το κοινωνικό σύνολο, είτε για τον ίδιο τον άνθρωπο ως μονάδα.
Στη σειρά έργων του Παναγιώτη Βορριά, “Δίκτυα Καταστολής”, η διττή φύση του φραγμού είναι αντίστοιχη με το διττό της ανθρώπινη φύσης καθώς το αποκλείω και το εγκλείω λειτουργούν όπως το εγώ με το “alter ego”. Από αυτή τη δυαδικότητα περνάμε στην ατέρμονη επανάληψη της ίδιας μονάδας, όμοιας με την προηγούμενή της, αλλά πάντα μοναδική, γι’ αυτό, μοιραία, διαφορετική. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται βρόχοι, οι οποίοι σχηματίζονται από επαναλαμβανόμενα μοτίβα τοποθετημένα αυστηρά σε παράταξη που σχηματίζουν, τελικά, ένα λαβύρινθο. Με βασικό στοιχείο το σχέδιο και τη γραμμικότητά του, με όργανα τις γραφίδες, τους χάρακες και τους ραπιδογράφους και σαφείς αναφορές στο γραφιστικο σχεδιασμό και την αρχιτεκτονική κατασκευάζεται ένα σύστημα το οποίο έχει εύκολη την είσοδο αλλά σχεδόν αδύνατη την έξοδο. Το πολύπλοκο αυτό σύστημα μοιάζει αδιαπέραστο, αλλά η συμπαγής δομή και η σταθερότητά του είναι μόνο μια επίφαση καθώς βρίσκεται σε έναν διαρκή εσωτερικό παλμό ο οποίος προκύπτει από τις δυνάμεις αλληλεπίδρασεις των επιμέρους στοιχείων και απειλεί με επικείμενη κατάρρευση.
Ο Παναγιώτης Βορριάς μας παρουσιάζει μια προσπάθεια διατήρησης ισορροπίας, ένα πειθαρχημένο σύνολο, φαινομενικά ομοειδών οργάνων το οποίο όμως σύντομα θα εμφανίσει στοιχεία εντροπίας. Είναι μια συνεχής παλινδρομική κίνηση από την τάξη στην αταξία, από την ησυχία στο θόρυβο, από το όλον στο μέρος. Μέσα σε αυτή την πορεία που επαναλαμβάνεται δημιουργούνται πολλαπλά σημεία ανάγνωσης, διαφορετικά για κάθε θεατή, και έτσι, στη λευκή επιφάνεια του χαρτιού δημιουργείται το έργο, ενώ παράλληλα προβάλλεται τόσο ο καλλιτέχνης όσο και ο θεατής.

Νίκος Μυκωνιάτης
Ιστορικός Τέχνης
Μάρτιος 2013

Εκθέσεις: Πλωτά Τείχη, Πεδίο Δράσης Κόδρα, επιμέλεια: Βασίλης Ζωγράφος, Θεσσαλονίκη 2013
Ατομική έκθεση, Κέντρο Τέχνης Καλαμάτας (ΚΤΚ), κείμενο έκθεσης: Νίκος Μυκωνιάτης, Καλαμάτα 2013